Ιδέα και σκεπτικό της φυσικής έκθεσης

Η πραγματοποίηση της Τελετής Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο στις 12 Μαρτίου 2020, αποτέλεσε το έναυσμα για μια ενδιαφέρουσα συνέκθεση δυο πολύτιμων αντικειμένων από το Υπουργείο Πολιτισμού και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας. Πρόκειται για τα δυο έπαθλα που απονεμήθηκαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες της  Αθήνας το 1896, στον Σπύρο Λούη πρώτο Ολυμπιονίκη του πρώτου Μαραθωνίου δρόμου, το αργυρό κύπελλο Bréal και τον αρχαίο μελανόμορφο σκύφο του Ιωάννη Λάμπρου

Στον Λούη, εκτός του μεταλλίου της πρώτης Ολυμπιακής νίκης, του τιμητικού διπλώματος, των κλάδων ελιάς από την Ιερά Άλτη της Ολυμπίας και την “ελιά του Πεισιστράτου” στην Αθήνα, απονεμήθηκαν ως έπαθλα δυο κύπελλα.

Το πρώτο, αθλοθετήθηκε για τον νικητή του Μαραθωνίου από τον εμπνευστή του αγωνίσματος, Michel Bréal. Το έπαθλο είχε χαθεί για πολλά χρόνια και αποκτήθηκε το 2012 σε δημοπρασία από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ενώ εκτίθεται μόνιμα στο ΚΠΙΣΝ (δείτε περισσότερες πληροφορίες εδώ.).

Ο μελανόμορφος σκύφος δωρήθηκε στον Λούη από τον αρχαιοπώλη Ιωάννη Λάμπρο, έπειτα από άδεια του Βασιλιά Γεωργίου. Από τότε χάθηκαν τα ίχνη του επονομαζόμενου «Σκύφου του Λούη» για να εντοπιστεί τελικά το 2014 από τον αρχαιολόγο Γιώργο Καββαδία στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πανεπιστημίου του Münster στη Γερμανία στο οποίο περιήλθε διά αγοράς το 1986.  Η επίσημη διαδικασία της διεκδίκησης και του επαναπατρισμού του από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού τελεσφόρησε, όταν έπειτα από 5 χρόνια το Πανεπιστήμιο του Münster ως αναγνώριση της ιδιαίτερης σημασίας που έχει το αγγείο αυτό για τη χώρα, συμφώνησε στο αίτημα οριστικής επιστροφής του στην Ελλάδα. 

Το έπαθλο επαναπατρίστηκε τον Νοέμβριο του 2019 οπότε και οργανώθηκε ειδική τελετή υποδοχής του στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα, όπου εξετέθη προσωρινά (δείτε τις λεπτομέρειες εδώ.)

Η έκθεση ‘…μέγιστα γέρα πρόκειται δρόμου…” πλαισιώνοντας ως επίσημη εκδήλωση του Υπουργείου Πολιτισμού και της Εφ. Α. Ηλείας το παγκοσμίου ενδιαφέροντος γεγονός της Τελετής Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας, αφενός τίμησε τη κορυφαία αυτή εκδήλωση,  αφετέρου καλωσόρισε τον μελανόμορφο σκύφο στο τόπο της μόνιμης έκθεσής του, στο Μουσείο της Ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αρχαιότητα (ΜΙΟΑΑ), στην Ολυμπία.

Μετά το πέρας της Τελετής Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας, η οποία λόγω της πανδημίας του Κορωνοϊού και των μέτρων για τον περιορισμό της έγινε χωρίς την παρουσία κοινού, η Υπουργός Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη συνόδευσε τον αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης κ. Παναγιώτη Πικραμμένο, τον υπουργό Τουρισμού κ. Χάρη Θεοχάρη και τον υφυπουργό Αθλητισμού κ. Λευτέρη Αυγενάκη στο Μουσείο των Ολυμπιακών Αγώνων όπου ξεναγήθηκαν από την Προϊσταμένη της Εφ.Α.Ηλείας κα Ερωφίλη – Ίριδα Κόλλια στην περιοδική έκθεση των δύο κυπέλλων και στο ίδιο το Μουσείο.

Το ΥΠΠΟΑ ευχαριστεί θερμά το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το οποίο ανταποκρίθηκε στο αίτημά του, ώστε το αργυρό κύπελλο Bréal να συνεκτεθεί με τον σκύφο. Με την λήξη του δανεισμού διάρκειας ενός μήνα (03/03-03/04), το πολύτιμο κειμήλιο επεστράφη στο ΙΣΝ και μπορεί το κοινό να το επισκέπτεται στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού (COVID19) που μαστίζει τον πλανήτη και κρατά τα περισσότερα μουσεία κλειστά, η φυσική έκθεση δεν έχει υποδεχθεί το ευρυ κοινό.

Ωστόσο, από τις 15 Ιουνίου 2020 και έπειτα, οπότε αναμένεται η επαναλειτουργία των δημοσίων μουσείων της χώρας, οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να βλέπουν τον μελανόμορφο σκύφο και το σχετικό εποπτικό υλικό της έκθεσης που φιλοξενείται στον προθάλαμο του Μ.Ι.Ο.Α.Α.